Wojewoda unieważniła uchwałę Rady Miejskiej w Nisku!

Na listopadowej sesji Rady Miejskiej w Nisku zapadła decyzja o nowych zasadach przyznawania diet radnym, która wywołała falę krytyki zarówno wśród części radnych, jak i mieszkańców, głównie z uwagi na zaproponowaną podwyżkę o 53%. Uchwała miała wejść w życie od stycznia 2025 roku, jednak decyzja Wojewody Podkarpackiego z dnia 20 grudnia 2024 roku wstrzymała te plany. Powód? Naruszenie ustawy o samorządzie gminnym. I nawet nie poszło o same podwyżki, bo Wojewoda nie wnika w zdolności finansowe danej jednostki samorządowej.

[ZT]9341[/ZT]
Uchwała nr IX/89/2024, podjęta 27 listopada 2024 roku, została oceniona przez Wojewodę jako niezgodna z art. 25 ustawy o samorządzie gminnym. Według rozstrzygnięcia nadzorczego, dieta radnego powinna być rekompensatą za rzeczywiste koszty pełnienia mandatu, a nie stałym wynagrodzeniem. Tymczasem uchwała wprowadzała ryczałtowe, stałe kwoty wypłacane za uczestnictwo w posiedzeniach rady i komisji, bez uwzględnienia innych obowiązków radnych i ich rzeczywistej aktywności.

Wojewoda podkreśliła, że brak mechanizmów dostosowujących wysokość diety do realnych działań radnych oraz niewprowadzenie sankcji za brak aktywności zaprzecza idei diety jako środka rekompensującego utracone korzyści.

W trakcie prowadzonego postępowania nadzorczego Burmistrz Gminy i Miasta Niska próbował bronić uchwały. Złożył wyjaśnienia w tej sprawie wnosząc o umorzenie w całości wszczętego postępowania administracyjnego. W zajętym stanowisku przytoczył liczne orzecznictwo sądów administracyjnych wskazujące, że mechanizm ustalania wysokości diety nie może opierać się wyłącznie na uczestnictwie w posiedzeniach rady gminy czy komisji. Uzależnienie wysokości diety wyłącznie od obecności lub też nieobecności radnego na sesji rady, czy posiedzeniach komisji jest nie tylko niesprawiedliwe, ale i bezpodstawne. Dodatkowo wskazał, że Rada Miejska w Nisku wypełniła w całości przesłanki wskazane w art. 25 ust. 4 i ust. 6 oraz ust. 8 u.s.g., stwarzając takie zasady ustalania diety, które przy kształtowaniu wysokości tej diety w sposób ryczałtowy, uwzględniają wszystkie pełnione przez radnych funkcje, a nie zaś tylko te związane z uczestnictwem w posiedzeniach rady gminy, czy komisji rady gminy co jest zgodne z aktualnym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego

Cytując Wojewodę: "Niedopuszczalna jest sytuacja, gdy radny otrzymuje zryczałtowaną dietę, pomimo tego, że nie wykonuje swoich obowiązków, i tym samym nie ponosi żadnych kosztów związanych z pełnieniem tej funkcji. Brak jasnych i kompletnych zasad dotyczących ustalenia wysokości diet sprawia, że ustalona w stałej kwocie dieta w formie ryczałtu miesięcznego traci charakter rekompensacyjny, a przyjmuje charakter stałego, miesięcznego wynagrodzenia, niezależnego od kosztów związanych z pełnieniem funkcji, co jest zaprzeczeniem idei zapewnienia wyrównania finansowego odpowiednio do kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem mandatu. Nie przewidziano żadnych innych czynności i przejawów aktywności radnego, za które miałaby radnemu przysługiwać dieta i ze względu na niewykonywanie których mógłby być jej pozbawiony w całości lub w części."

W niemal trzystronicowym uzasadnieniu rozstrzygnięcia podkreślono, że uchwała narusza art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, gdzie dieta radnego jest określona jako ekwiwalent za realne koszty wynikające z pełnienia funkcji, a nie jako przywilej. Według Wojewody, prawidłowy sposób ustalania potrąceń z ustalonej przez radę diety ryczałtowej, powinien obejmować zarówno nieobecność radnego w posiedzeniach rady gminy i komisji, jak też brak aktywności radnego w pozostałej sferze działalności mandatowej w danym miesiącu.


Rada Miejska w Nisku utrzymuje, że dieta przysługuje Radnym zarówno za udział w sesjach, jak i za prowadzenie spotkań z mieszkańcami w tzw. "terenie". Choć takie rozwiązanie wydaje się uzasadnione, pojawia się pytanie, czy istnieją skuteczne mechanizmy weryfikacji tych działań? Omawiana uchwała takich nie przewidywała. Aby uniknąć możliwości nadużyć, informacje o spotkaniach z mieszkańcami powinny być publicznie dostępne i transparentne.

Na rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga, z czego Radni skorzystali i na ostatniej sesji przegłosowali dalszą walkę w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie. Oby równie zacięcie dbali o interesy mieszkańców na co dzień, bo w końcu to dla nich pełnią swoje funkcje, prawda?

Pozostaje mieć nadzieję, że finalne rozstrzygnięcie tej sprawy w WSA przyniesie nie tylko większą przejrzystość w zasadach wypłacania diet, ale także wzmocni zaufanie mieszkańców do działań ich przedstawicieli. Ostatecznie to transparentność, odpowiedzialność i uczciwość powinny być fundamentami każdej samorządowej decyzji. Czas pokaże, czy Radni wykorzystają tę okazję, by udowodnić, że rzeczywiście działają w interesie społeczności.

Do pobrania:
Uchwała IX_89_2024 Rady Miejskiej w Nisku

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR P.II. 4131.2.434.2024WOJEWODY PODKARPACKIEGO