Miłorząb japoński, znany naukowo jako Ginkgo biloba, stanowi jeden z najstarszych gatunków drzew na naszej planecie, który przetrwał ponad 200 milionów lat praktycznie bez zmian. Ta wyjątkowa roślina, nazywana często "żywą skamieliną", zyskała ogromną popularność w medycynie naturalnej dzięki swoim niezwykłym właściwościom wpływającym na funkcjonowanie mózgu i układu krążenia. Współczesne badania naukowe potwierdzają skuteczność ekstraktów z liści miłorzębu w poprawie pamięci, koncentracji oraz ogólnej sprawności umysłowej, co czyni go jednym z najchętniej stosowanych suplementów diety na świecie.
Ginkgo biloba, pomimo potocznej nazwy "miłorząb japoński", w rzeczywistości pochodzi z Chin, gdzie rośnie naturalnie w południowo-wschodniej części kraju. Nazwa "japoński" może wprowadzać w błąd, gdyż powstała prawdopodobnie z faktu, że po raz pierwszy do Europy roślina trafiła właśnie z Japonii w XVIII wieku. Miłorząb dwuklapowy jest jedynym żyjącym przedstawicielem rodziny miłorzębowatych (Ginkgoaceae) i charakteryzuje się niezwykłą długowiecznością - niektóre okazy potrafią żyć nawet 4000 lat.
Charakterystycznym elementem budowy miłorzębu są jego skórzaste liście o kształcie przypominającym wachlarz. To właśnie z liści pozyskuje się cenne substancje aktywne wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. W tradycyjnej medycynie chińskiej miłorząb jest znany jako "boskie drzewo życia" i wykorzystywany od tysięcy lat do wspierania zdrowia i długowieczności. Pierwsze drzewo miłorzębu w Europie pojawiło się w Holandii w 1730 roku, a w Polsce pierwszą sadzonkę posadziła księżna Lubomirska około 1770 roku w Łańcucie.
Liście miłorzębu japońskiego zawierają bogate spektrum substancji bioaktywnych, które nadają mu cenione właściwości lecznicze. Najważniejszymi składnikami aktywnymi są flawonoidy, których w miłorzębie japońskim odkryto aż 110 różnych typów, każdy o unikalnej strukturze. Wśród flawonoidów szczególnie znaczące są kaempferol, kwercetyna oraz izorhamnetyna, które działają jako silne przeciwutleniacze chroniące komórki przed stresem oksydacyjnym. Dodatkowo miłorząb zawiera dimery flawonoidowe, zwane bioflawonoidami, takie jak bilobetyna, ginkgetina czy izoginkgetina.
Drugim kluczowym składnikiem są terpenoidy, w tym laktony terpenowe - ginkolidy (A, B, C, J, M) oraz bilobalid. Te związki wykazują właściwości przeciwzapalne podobne do niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz działanie neuroprotekcyjne, wspierając funkcje poznawcze i łagodząc objawy demencji. Ekstrakt z miłorzębu zawiera również kwasy fenolowe działające przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, proantocyjanidyny wzmacniające naczynia krwionośne, a także selenium, karoten oraz witaminy C i E. Standardowe preparaty medyczne zawierają ekstrakt standaryzowany na 24% glikozydów flawonoidowych oraz 6% laktonów terpenowych.
Miłorząb japoński wywiera wielokierunkowe działanie na funkcjonowanie układu nerwowego, przede wszystkim poprzez poprawę mikrokrążenia mózgowego. Substancje czynne zawarte w ekstrakcie powodują zmniejszenie lepkości krwi, hamowanie agregacji krwinek oraz tworzenia skrzepów, co skutkuje lepszym przepływem krwi przez naczynia mózgowe. Dzięki temu neurony otrzymują więcej tlenu i substancji odżywczych, co bezpośrednio przekłada się na poprawę procesów poznawczych, pamięci oraz koncentracji.
Badania naukowe wykazały, że substancje czynne zawarte w Ginkgo biloba przeciwdziałają tworzeniu się złogów beta-amyloidowych w neuronach, które są główną przyczyną rozwoju choroby Alzheimera. Dodatkowo miłorząb wywiera działanie ochronne wobec neurotoksycznej aktywności glutaminianów oraz przeciwdziała uszkodzeniom neuronalnym związanym z reperfuzją. Właściwości neuroprotekcyjne wykorzystuje się w terapiach neurologicznych, gdzie wykazano pozytywny wpływ na problemy z funkcjami psycho-motorycznymi, koncentracją, przetwarzaniem informacji oraz wpływem na nastrój. Regularnie stosowanie preparatów z miłorzębu zaleca się szczególnie w okresach wzmożonego wysiłku umysłowego, takich jak sesje egzaminacyjne czy testy sprawnościowe.
Na rynku dostępnych jest wiele form preparatów zawierających ekstrakt z miłorzębu japońskiego. Najczęściej spotykane są produkty w postaci kapsułek, tabletek, nalewek, ekstraktów płynnych oraz suszu do zaparzania. Kapsułki i tabletki są najbardziej popularne ze względu na wygodę stosowania i precyzyjne dawkowanie. Zazwyczaj rekomendowana dawka Ginkgo biloba wynosi od 120 do 240 mg ekstraktu na dobę, najkorzystniej spożywana w dawkach podzielonych na 2-3 porcje w ciągu dnia.
Pierwsze efekty działania preparatów z miłorzębu można zaobserwować już po tygodniu systematycznej suplementacji, jednak najlepsze rezultaty osiąga się po kilku miesiącach stosowania. Ważne jest przestrzeganie rytmu suplementacji - po każdych 3 tygodniach przyjmowania należy zrobić tygodniową przerwę, po której można kontynuować terapię. Wybierając odpowiedni preparat, należy zwrócić uwagę na poziom szkodliwych kwasów ginkgolowych, których zawartość nie może przekraczać 5 ppm. Więcej szczegółowych informacji na temat właściwości i suplementacji znajdziesz w artykule: https://www.rodzinneskarby.pl/ginkgo-biloba-milorzab-japonski-wlasciwosci-dzialanie-suplementacja/. Na rynku dostępne są również wysokiej jakości produkty, takie jak: https://www.rodzinneskarby.pl/produkt/ginkgo-biloba-dr-ewa-dabrowska-60-kaps/, które zapewniają standaryzowaną dawkę aktywnych składników.
Mimo szerokich zastosowań terapeutycznych, miłorząb japoński nie jest odpowiedni dla wszystkich osób. Główne przeciwwskazania obejmują ciążę i okres karmienia piersią ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w tych okresach. Dodatkowo preparaty z miłorzębu nie są zalecane osobom poniżej 18 roku życia oraz pacjentom z zaburzeniami krzepliwości krwi lub hemofilią z powodu ryzyka zwiększonego krwawienia.
Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym stosowaniu miłorzębu z innymi lekami. Nie może on wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi (warfaryna, acenokumarol), zwiększając ryzyko krwawień. Podobnie niebezpieczne może być łączenie z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), takimi jak ibuprofen czy diklofenak, co może nasilać działanie drażniące na błony śluzowe żołądka. Miłorząb może również wpływać na działanie leków przeciwdepresyjnych, przeciwpadaczkowych oraz przeciwnadciśnieniowych, dlatego przed rozpoczęciem suplementacji zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Aby zmniejszyć ryzyko interakcji, nie należy przekraczać dawki 240 mg ekstraktu dziennie.
Ginkgo biloba stanowi fascynujący przykład połączenia tradycyjnej medycyny z współczesną nauką, oferując naturalne wsparcie dla funkcjonowania mózgu i układu krążenia. Bogaty skład chemiczny liści miłorzębu, zawierający flawonoidy i terpenoidy, przekłada się na wielokierunkowe działanie neuroprotekcyjne i antyoksydacyjne. Regularne stosowanie standaryzowanych ekstraktów może przynieść wymierne korzyści w zakresie poprawy pamięci, koncentracji oraz ogólnej sprawności umysłowej, szczególnie u osób starszych oraz w okresach wzmożonego wysiłku intelektualnego. Jednak jak każdy preparat bioaktywny, miłorząb japoński wymaga przemyślanego stosowania z uwzględnieniem przeciwwskazań i możliwych interakcji lekowych, co podkreśla znaczenie konsultacji z wykwalifikowanym specjalistą przed rozpoczęciem suplementacji.
Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety. Suplement diety nie ma właściwości leczniczych.
