Mielofibroza (włóknienie szpiku kostnego) to rzadki nowotwór krwi, na który w Polsce cierpi około 1000 osób. Jest wśród nich również 29-letni Piotr z Niska, który by przeżyć potrzebuje przeszczepu komórek macierzystych pobranych z krwi dawcy.

Włóknienie szpiku kostnego, znane pod nazwą mielofibrozy, to rzadki i trudny do zdiagnozowania nowotwór krwi. Objawy, zwłaszcza na początku choroby, mogą wskazywać na wiele innych chorób. Tak też było w przypadku Piotra z Niska, który przez pięć lat borykał się z bólami głowy. W tym czasie odwiedził wielu specjalistów z różnych dziedzin medycyny – bezskutecznie. Mogli oni jedynie przepisać leki przeciwbólowe i zalecić unikanie stresu. Przełom nastąpił 3 miesiące temu, kiedy choroba zmieniła swoje oblicze, pojawiło się osłabienie organizmu, bóle mięśni i kości. Leczenie zachowawcze przez lekarza rodzinnego nie przynosiło rezultatu, w końcu Piotr trafił na oddział hematologii do szpitala w Rzeszowie, gdzie po około trzech tygodniach stwierdzono nowotwór – Mielofibroza.

Zaraz po zdiagnozowaniu choroby Piotr trafił na listę oczekujących do przeszczepu szpiku, jednak do dziś brak jest zgodnego komórkowo dawcy. W związku z tym bliscy Piotra we współpracy z fundacją DKMS – Baza Dawców Komórek Macierzystych organizują dwudniową akcję zapisów potencjalnych dawców szpiku dla Piotra i innych chorych, która odbędzie się 27 i 28 sierpnia podczas Święta Chleba w Szkole Podstawowej nr 1 na ul. Słowackiego 10 w Nisku (obok stadionu Sokoła)

Zarejestrować może się każdy zdrowy człowiek pomiędzy 18 a 55 rokiem życia, ważący minimum 50 kg (bez dużej nadwagi). Zajmuje to tylko chwilę, polega na przeprowadzeniu wstępnego wywiadu medycznego, wypełnieniu formularza z danymi osobowymi oraz pobraniu pałeczkami wymazu z ust. Na podstawie pobranej próbki zostaną określone cechy zgodności antygenowej, a jeśli okaże się, że kod genetyczny dawcy zgadza się z kodem genetycznym chorego, wtedy dochodzi do przeszczepu.

Wszyscy, którzy chcą się zarejestrować i pomóc Piotrowi i innym chorym powinni mieć ze sobą dokument tożsamości z nr PESEL.

Na czym polega przeszczep szpiku?

Przeszczep szpiku jest najskuteczniejszą metodą leczenia niektórych chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. Wcześniej należy całkowicie zniszczyć nieprawidłowo działający szpik chorego. Przetoczone dożylnie (tak jak krew) komórki dawcy zasiedlają miejsca po zniszczonym szpiku biorcy i namnażają się tworząc nową krew.

Szpik, podobnie jak krew podlega ciągłej regeneracji, więc oddając szpik dawca nic nie traci i można go pobrać na dwa sposoby:

Pierwsza metoda:

Leukafereza - Poprzez separację komórek z krwi obwodowej, jako najczęściej stosowana alternatywa do pobrania szpiku drogą zabiegu operacyjnego.

Celem zabiegu jest uzyskanie komórek posiadających zdolność odbudowy układu krwiotwórczego, które mogą następnie służyć, jako materiał przeszczepowy. Procedura jest mało inwazyjna i niebolesna, polega tylko na założeniu wkłuć do żył w okolicy zgięcia łokciowego. Krew pobierana z jednej kończyny po odseparowaniu komórek krwiotwórczych podawana jest z powrotem do żyły w drugiej kończynie górnej. Liczba separacji koniecznych do uzyskania materiału na jeden przeszczep wynosi od 1 do 2 zabiegów. Czas trwania zabiegu wynosi od 180 do 240 min. Dawcy poddawani są przed leukaferezą mobilizacji z zastosowaniem czynnika wzrostowego.

W porównaniu z uzyskaniem materiału przeszczepowego drogą pobrania szpiku z kości, metoda ta posiada następujące zalety:

- Możliwość pobrania materiału przeszczepowego bez konieczności zastosowania znieczulenia ogólnego, co jest mniej obciążające dawcę

- Dawca zgłasza się do szpitala tylko na czas przeprowadzenia zabiegu.

- Aktualnie wykonywana jest w 80% przypadków wszystkich pobrań komórek macierzystych.

Druga metoda:

Od dawcy, przy pomocy igły, pobiera się około 1000 ml szpiku z jednej lub obu kości talerza biodrowego (ilość zależy od wagi biorcy i dawcy, maksymalnie 25 ml/kg dawcy). Zabieg trwa ok. 1 godziny i odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Szpik w organizmie dawcy w ciągu kilkunastu dni regeneruje się. Dodatkowo, dawcy przetacza się jego własną krew pobraną ok. 14 dni wcześniej (oddanie krwi aktywizuje szpik, a później, z powodu ubytku przez pewien czas krew jest produkowana wolniej).

Co się dzieje po pobraniu szpiku tą metodą?

- Po wybudzeniu dawca pozostaje w szpitalu do następnego dnia – jest to związane z „dochodzeniem do siebie” po znieczuleniu ogólnym. Następstwem znieczulenia mogą być nudności i ból głowy.

- Po zabiegu nieprzyjemnymi objawami dla dawcy może też być, utrzymująca się do kilku dni, bolesność w miejscu ukłuć.

- U około 10% dawców może wystąpić gorączka i ogólny dyskomfort. Gorzej zabieg znoszą osoby starsze.

Jest to również procedura bezpieczna i niestanowiąca żadnego uszczerbku dla zdrowia.

- Obecnie jest to rzadziej stosowana metoda, zapotrzebowanie na nią to 20%.

- Na chwilę obecną jestem leczony za pomocą doraźnych transfuzji krwi, ale jedyną szansą na uratowanie życia dla mnie i wielu chorych na nowotwory krwi jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych od Dawcy niespokrewnionego. Przyjdź i zarejestruj się, jako potencjalny Dawca szpiku. Ten prosty gest może uratować życie mnie lub komuś innemu – mówi Piotr